KLASA 5 - W KRAINIE INSTRUMENTÓW STRUNOWYCH.

TEMAT: NA WIELU STRUNACH. INSTRUMENTY STRUNOWE.

Instrumenty strunowe - chordofony - to grupa instrumentów, w których źródłem dźwięku są napięte i drgające struny. Struny najczęściej wykonuje się z metalu (stali, mosiądzu), skręconego jelita zwierzęcego, włosia, jedwabiu lub nylonu. Struny wprawiane są w drganie poprzez szarpnięcie, uderzenie lub potarcie.

Ze względu na sposób wydobywania dźwięku instrumenty strunowe dzielimy na:
- smyczkowe,
- szarpane,
- uderzane.

INSTRUMENTY STRUNOWE SMYCZKOWE

Instrumenty strunowe smyczkowe wchodzą w skład KWARTETU SMYCZKOWEGO: dwoje skrzypiec, altówka, wiolonczela; KWINTETU SMYCZKOWEGO: woje skrzypiec, altówka, wiolonczela, kontrabas.

INSTRUMENTY STRUNOWE SZARPANE

KLAWESYN

INSTRUMENTY STRUNOWE UDERZANE

KLAWIKORD

CYMBAŁY

INSTRUMENTY Z DUSZĄ

Zapoznaj się z piosenkę INSTRUMENTY STRUNOWE - podręcznik str. 84-85
muz: Grzegorz Seweryn,
sł: Arleta Niciewicz - Tarach

TEKST PIOSENKI:

1. W wielkim pudle mocowane,
dźwięczne i tak liczne,
koncertują w fortepianie,
struny dynamiczne!
Uderzane klawiszami,
z całej mocy drgają -
muzycznymi akordami
scenę wypełniają!

REF: Różne mają charaktery,
każdy ma swój nadaje ton ...
Czasem tylko struny cztery,
czasem maj a ich ze sto!
Są cymbały, ukulele,
obok banjo (czyt. bandżo) - wiolonczele ...
Ten muzyczny, barwny tłum
łączy wielka siła strun!

2. Delikatne brzmienie skrzypiec
każde ucho wzrusza,
bo gdy struny muska smyczek,
śpiewa sama dusza ...
Tu kontrabas mruczy senny,
tam altówki łkają ...
Z tej rodziny instrumenty
serca poruszają!

REF: Różne mają charaktery,
każdy ma swój nadaje ton ...
Czasem tylko struny cztery,
czasem maj a ich ze sto!
Są cymbały, ukulele,
obok banjo (czyt. bandżo) - wiolonczele ...
Ten muzyczny, barwny tłum
łączy wielka siła strun!

3. Kiedy palce struny szarpią,
gitara ożywa
i czaruje ciepłą barwą,
którą w sobie skrywa ...
Harfa, piękna jak królowa,
złotym głosem śpiewa ...
Po jej strunach, jak po schodach,
można wbiec do nieba!

REF: Różne mają charaktery,
każdy ma swój nadaje ton ...
Czasem tylko struny cztery,
czasem maj a ich ze sto!
Są cymbały, ukulele,
obok banjo (czyt. bandżo) - wiolonczele ...
Ten muzyczny, barwny tłum
łączy wielka siła strun!

JAK POWSTAJE INSTRUMENT STRUNOWY? KIM JEST LUTNIK?

ZADANIE DOMOWE:

1. Na podstawie podręcznika lub bloga zrób notatkę w zeszycie związaną z tematem dzisiejszej lekcji.

2. Wykonaj własnoręcznie instrument strunowy. Zdjęcie prześlij do mnie. Praca będzie oceniana.

Inspiracje znajdziesz tutaj:
https://ekodziecko.com/category/instrumenty

https://www.powerofmelody.com/blog/12-instrumentow-muzycznych-do-zrobienia-samemu-za-grosze/?fbclid=IwAR2_s1dVxbKgtrGtv6bJxPSJs3LddvHdikHvvcBFUVYYSr6bCyhWttE3V50

3. Dla chętnych polecam aplikację orkiestrownik.pl

4. Chętnych zapraszam do sprawdzenia swojej wiedzy w grze memory:

https://www.educaplay.com/learning-resources/5321492-jaki_to_instrument.html?fbclid=IwAR0qTrKRKbAbaO08JOm3XqVLgHEjj0H8TOmnvlWbjun002CGUTAvOWIt1AI

KLASA 4 INSTRUMENTY PERKUSYJNE

TEMAT LEKCJI: INSTRUMENTY PERKUSYJNE - PODZIAŁ I BRZMIENIE.

Instrument perkusyjny to instrument, w którym źródłem dźwięku jest drganie całości lub części instrumentu, które jest wywoływane uderzeniem odpowiedniej części instrumentu pałką,szczotką lub dłonią lub też potrząsaniem całym instrumentem.

Instrumenty perkusyjne dzielą się na:

• IDIOFONY, czyli instrumenty perkusyjne samobrzmiące – w których źródłem dźwięku jest drganie całego instrumentu
• MEMBRANOFONY, czyli instrumenty perkusyjne membranowe – w których źródłem dźwięku jest drgająca napięta membrana, tworząca jedną z części instrumentu.

Inny popularniejszy podział na instrumenty perkusyjne:

• OKREŚLONEJ WYSOKOŚCI DŹWIĘKU : dzwonki,  kotły, ksylofon, wibrafon, czelesta
• NIEOKREŚLONEJ WYSOKOŚCI DŹWIĘKU,  do których należą trójkąt, marakasy, talerze, bębny.

ZADANIE DOMOWE:
1. Na podstawie podręcznika lub bloga zrób notatkę w zeszycie.

2. Wykonaj własnoręcznie własny instrument perkusyjny. Zdjęcie prześlij do mnie.
Inspiracje znajdziesz tutaj:
https://ekodziecko.com/category/instrumenty

https://www.powerofmelody.com/blog/12-instrumentow-muzycznych-do-zrobienia-samemu-za-grosze/?fbclid=IwAR2_s1dVxbKgtrGtv6bJxPSJs3LddvHdikHvvcBFUVYYSr6bCyhWttE3V50

3. Dla chętnych polecam aplikację orkiestrownik

KRZYSZTOF PENDERECKI

       29 marca 2020 roku w Krakowie zmarł Krzysztof Penderecki polski kompozytor, dyrygent     
i pedagog muzyczny. Urodził się 23 listopada 1933 r. w Dębicy. Był przedstawicielem polskiej szkoły kompozytorskiej w latach sześćdziesiątych. W 2012 roku dziennik "The Guardian" nazwał go "najprawdopodobniej największym żyjącym polskim kompozytorem". Skomponował cztery opery, osiem symfonii i szereg innych utworów orkiestrowych, koncertów instrumentalnych.  Do najbardziej rozpoznawalnych utworów są Ofiarom Hiroszimy - Tren, Pasja według św. Łukasza, Polskie Requiem, III Symfonia.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzysztof_Penderecki

       Często muzyka Pendereckiego była wykorzystywana przez twórców filmowych/ Jego utwory znalazły się w takich produkcjach jak: Egzorcysta Williama Friedkina, Lśnienie Stanleya Kubricka, Dzikość serca Davida Lyncha, Ludzkie dzieci Alfonso Cuarona, Katyń Andrzeja Wajdy, Wyspa tajemnic Martina Scorsese. 

      Penderecki otrzymał za swoją pracę szereg prestiżowych nagród, w tym dwukrotnie Prix Italia (1967 i 1968), oraz czterokrotnie Nagrodę muzyczną Grammy w 1988, 1999 (dwie) i 2017 roku. Szereg uczelni wyższych w Europie i Stanach Zjednoczonych przyznało mu tytuł doctora honoris causa. Posiadał honorowe obywatelstwo Bydgoszczy, był honorowym prezesem Związku Kompozytorów Polskich. 

      Otrzymał szereg odznaczeń państwowych. Był Kawalerem najwyższego polskiego odznaczenia Orderu Orła Białego. Był także wielokrotnie nominowany do  nagród Akademii Fonograficznej Fryderyk  w kategoriach muzyki poważnej (w tym czterokrotnie w kategorii kompozytor muzyki poważnej. W 2009 roku za całokształt twórczości w muzyce poważnej otrzymał Złotego Fryderyka. Był członkiem Akademii Fonograficznej ZPAV.

Polecam do obejrzenia: 

http://trzejkompozytorzy.pl/penderecki?fbclid=IwAR0n8uqG-maadHN8Q-gFeF5hCJDiTCp0aWVq-6dL20_iCRHzbueKF1xa5pU

KLASA 6 FRYDERYK CHOPIN NA EMIGRACJI.

https://pl.chopin.nifc.pl/chopin/life/biography/page/9

           W listopadzie 1830 r. Fryderyk Chopin wyjeżdża z Polski. Pierwszym przystankiem był Wiedeń. Tam dowiedział się o wybuchu Powstania Listopadowego, a wkrótce także o klęsce rodaków w Warszawie. Bardzo przeżywał te wydarzenia. Swoją rozpacz wyraził poprzez muzykę komponując Etiudę c-moll zwaną także Rewolucyjną.

Wysłuchajcie tej kompozycji i opiszcie nastój jaki występuje w utworze.

Podczas pobytu w Wiedniu bardzo tęsknił za krajem. Pisał o tym w listach do przyjaciół. Tęsknotę również wyrażał w komponowanych utworach. 

Posłuchajcie piosenki Mój serdeczny kraj.

muz: Fryderyk Chopin,

sł: Jadwiga Has

Otwarty jak dłoń serdeczny kraj
Pachnący tak jak ciepły, świeży chleb
Znad łanów zbóż ton złocisty, uskrzydlony
Niesie wiatr na domu próg
I rzeka ma tak łagodny bieg
A w lustrze jej wiatr gładzi włosy wierzb

Krajobraz ten
Swe ramiona w krąg otwiera
Po horyzont już zamglony
Jest miłością przepełniony
Mój jedyny kraj, kraj kolorów stu
I spokojny próg - mój serdeczny kraj

Krajobraz ten
Swe ramiona w krąg otwiera
Poprzez morza, oceany
Do samotnych pod żaglami
Z horyzontów stu z pianą morskich fal
Płynie do mnie tu mój serdeczny kraj

Mój serdeczny kraj  

           W 1831 r. Fryderyk Chopin zamieszkał w Paryżu. Często koncertował,  udzielał lekcji gry na fortepianie, a także komponował. Cieszył się wielką sławą z uwagi na własny niepowtarzalny styl oraz jako pianista, który unowocześnił technikę gry na fortepianie. Komponował koncerty, mazurki, polonezy, walce, preludia, nokturny, scherza, wariacje. 

Posłuchajmy 

Walc Des-dur op. 64 nr 1

Ważną rolę w życiu Fryderyka odegrała francuska pisarka - jego przyjaciółka George Sand. Chopin często odpoczywał w jej posiadłości w Nohant. 

https://pl.chopin.nifc.pl/chopin/life/biography/page/8

Przez cały okres emigracyjny Chopin narzekał na zdrowie. W ostatnich miesiącach życia artysty towarzyszyła mu najstarsza siostra Ludwika.

      Fryderyk Chopin zmarł 17 października 1849 r. w Paryżu. Został pochowany na cmentarzu            Pere-Lachaise. Zgodnie z wolą kompozytora jego serce przewieziono do kraju.
Obecnie spoczywa w filarze bazyliki Świętego Krzyża w Warszawie.

https://www.polskaniezwykla.pl/web/place/32278,warszawa-serce-chopina-w-kosciele-sw--krzyza.html 

        Po śmierci Fryderyka jego przyjaciel, poeta Cyprian Kamil Norwid napisał nekrolog zaczynający się słowami:

"Rodem warszawianin, sercem Polak, a talentem świata obywatel".

Na zakończenie Fryderyk Chopin Koncert fortepianowy f-moll cz. 2  Larghetto.

ZADANIE DOMOWE:

Wysłuchaj dowolnych utworów Fryderyka Chopina i stwórz swoją listę  5 przebojów
tego kompozytora. Wyniki wpisz na karcie:

https://forms.gle/GqDMtKNe885UhPo38

Na wyniki czekam do 02.04.2020 r.  

Później ogłoszę naszą wspólną playlistę.

Miłego słuchania :)

KLASA 7 STANISŁAW MONIUSZKO I OPERA NARODOWA.

STANISŁAW MONIUSZKO to drugi obok Fryderyka Chopina wybitny kompozytor epoki romantyzmu. Urodził się 5 maja 1819 roku w Ubielu koło Mińska (teren dzisiejszej Białorusi).   

Zmarł 4 czerwca 1872 roku w Warszawie. Uważa się go za twórcę polskiej opery narodowej.  

Autor 12 Śpiewników domowych, w których znajduje się ponad 300 pieśni.

Stanisław Moniuszko Prząśniczka -  znana pieśń w kilku odsłonach.

Tradycyjna

Ta sama pieśń we współczesnej aranżacji

Posłuchajcie jeszcze Prząśniczki  w wersji jazzowej

 

 

Zapraszam Was na nietypową lekcję o Stanisławie Moniuszce ... 
będziemy bowiem poszukiwać Zaginionej partytury Moniuszki.

KROK 1
Wejdź na stronę i pobierz grę (możesz ja pobrać na telefon lub komputer)
https://partyturamoniuszki.pl

KROK 2
Baw się dobrze poszukując Zaginionej Partytury.

KROK 3
Przygotowałam kilka pytań, umieszczone są one na karcie pracy:

https://forms.gle/eVENCgwWGh4MToGy8

Odpowiedz na nie bazując na grze.
Miłej muzycznej zabawy.
P.S. Nie musisz się spieszyć. 
Na wyniki muzycznego śledztwa czekam do przyszłych zajęć - 01.04 i to nie jest żart :)

KLASA 5: MŁODOŚĆ FRYDERYKA CHOPINA.

FRYDERYK CHOPIN - wybitny polski kompozytor epoki romantyzmu.

            Pierwszymi nauczycielami małego Frycka byli jego mama Justyna, później gry na fortepianie uczył się u Wojciecha Żywnego.  W dzieciństwie Chopin kilkukrotnie wakacje spędzał u swoich kolegów, w posiadłościach ich rodziców - m.in. w Poturzynie i Szafarni. Poznawał wówczas obrzędy i zwyczaje mieszkańców okolicznych wsi, a także brał udział w wiejskich uroczystościach oraz zabawach. Dzięki temu często słuchał muzyki ludowej. Nawiązywał do niej później we własnej twórczości.  Rytmy mazura, kujawiaka i oberka można bez trudu rozpoznać w jego mazurkach.

Mazurek to krótka kompozycja nawiązująca do rytmów tańców ludowych przeznaczona najczęściej na fortepian.

Fryderyk Chopin - Mazurek D-dur op. 33 nr 3

Słuchając utworu pomyśl, do którego polskiego tańca narodowego nawiązuje utwór?

         W wieku 13 lat rozpoczął naukę w szkole. Uczęszczał najpierw do Liceum Warszawskiego, a potem do Szkoły Głównej Muzyki w Warszawie. Studiował tam kompozycję i teorię muzyki u Józefa Elsnera. Został zwolniony z przedmiotu instrumentu, ponieważ zauważono nieprzeciętny sposób i charakter gry Chopina.W okresie studenckim Fryderyk skomponował dwa koncerty fortepianowe: e-moll i f-moll. Oprócz fortepianu grał na organach. Mając piętnaście lat grał w trakcie niedzielnych mszy dla uczniów Liceum Warszawskiego odprawianych w Kościele Wizytek. 

 Fryderyk Chopin - Koncert fortepianowy e-moll op. 11 cz. 2: Romance - Larghetto.

Jaki jest nastrój utworu?

Zapoznaj się z piosenką Gdy Chopin grał  

muz: Janusz Bogacki, sł: Rafał Przybył

(podręcznik str. 98-99)

TEKST:

1. A gdyby jak Chopin umieć
szept zagrać, co wpada w wiatr
na pięciolinię nut strumień                                                                                                                        przelać za kluczem – ot tak.

Słyczeć w ce-mollach, Des-durach
walce, mazurki i śnić
o blaskach jezior i górach,
by chwilę później tam być!

Ref.:Gdy Chopin grał, to każdy stał,
oczarowany i zasłuchany,
gdy dłońmi wbiegł na biały brzeg
pełen klawiszy- czy Ty to słyszysz?…

2.A gdyby tak jak Fryderyk
wciąż w sobie coś z Frycka mieć
wariacje robić z opery,
fantazje w ballady wpleść.

Na głowie mieć burzę włosów,
pod nimi preludiów sto,
w muzyce na życie sposób
w wierzbę, by pod nią siąść.

Ref.:Gdy Chopin grał, to każdy stał,
oczarowany i zasłuchany,
gdy dłońmi wbiegł na biały brzeg
pełen klawiszy- czy Ty to słyszysz?…

ZADANIE:

W oparciu o podręcznik (str. 98-104) proszę zrób notatkę w zeszycie uwzględniając następujące pytania:
1. Wymień nauczycieli fortepianu Fryderyka Chopina?
2. Gdzie spędzał wakacje jako dziecko?
3. Jakie koncerty skomponował w okresie studenckim?
4. Na jakim instrumencie oprócz fortepianu grał Chopin?
5. Podaj definicję mazurka?

KLASA 4 MUZYCZNE PRZYWITANIE WIOSNY.

TEMAT:  MUZYCZNE POWITANIE WIOSNY.

Rozpoczęła się już wiosna. Coraz cieplej, piękniej ... 

Zaśpiewajmy piosenkę zespołu Skaldowie pt. "Wszystko kwitnie wkoło"

Wiosna - cieplejszy wieje wiatr,
Wiosna - znów nam ubyło lat,
Wiosna, wiosna w koło, rozkwitły bzy.

Śpiewa skowronek nad nami,
Drzewa strzeliły pąkami,
Wszystko kwitnie w koło, i ja, i Ty.

Ktoś na niebie owce wypasa, hej
Popatrz zakwitł już Twój parasol, hej
Nawet w bramie pan Walenty stróż,
puszcza wiosną pierwsze pędy , już.

Portret dziadzia rankiem wyszedł z ram,
I na spacer poszedł sobie sam.
Nie przeszkadza tytuł, wiek i płeć,
By zieloną wiosnę w głowie mieć.

Wiosna, wiosna, wiosna, wiosna...

Zapraszam Cię do wysłuchania najsłynniejszego Koncertu o porach roku, który skomponował A.Vivaldi.  Dzisiaj wysłuchamy cz. Wiosna. 

Spróbuj wykonać wiosenny obraz  inspirowany wysłuchanym utworem.

Zobaczcie jak w nutkach wygląda fragment melodii tego koncertu

KLASA 6 KUJAWIAK Z OBERKIEM. ETNOGRAFIA.

KUJAWIAK - polski taniec narodowy pochodzący w Kujaw. Utrzymany jest w wolnym tempie i metrum 3/4. Melodia kujawiaka jest smutna i rzewna, a rytm - płynny i spokojny.
Inne nazwy "kołysany", "kolebany".

ZAŚPIEWAJMY

CZERWONE JABŁUSZKO

1.Czerwone jabłuszko 

przekrojone na krzyż
Czemuż ty dziewczyno 

krzywo na mnie patrzysz ?

Ref:
Gęsi za wodą, kaczki za wodą,
uciekaj dziewczyno bo Cię pobodą,
ja Ci buzi dam, ty Mi buzi dasz,
ty Mnie nie wydasz, ja Cię nie wydam.

Mazurek mazureczek, Oberek obereczek,
Kujawiak kujawiaczek, Chodźże Maryś, chodźże chodź.. x2.

2. Czerwone jabłuszko
upadło pod łóżko,
Spodobało mi się
Jasiowe serduszko.

Ref:
Gęsi za wodą, kaczki za wodą,
uciekaj dziewczyno bo Cię pobodą,
ja Ci buzi dam, ty Mi buzi dasz,
ty Mnie nie wydasz, ja Cię nie wydam.

Mazurek mazureczek, Oberek obereczek,
Kujawiak kujawiaczek, Chodźże Maryś, chodźże chodź.. x2.

3.Czerwone jabłuszko
upadło, upadło.
Kogo ja kochałam
jeszcze nie przepadło.

Ref:

Gęsi za wodą, kaczki za wodą,
uciekaj dziewczyno bo Cię pobodą,
ja Ci buzi dam, ty Mi buzi dasz,
ty Mnie nie wydasz, ja Cię nie wydam.

Mazurek mazureczek, Oberek obereczek,
Kujawiak kujawiaczek, Chodźże Maryś, chodźże chodź.. x2.

KUJAWIAK W TWÓRCZOŚCI:

Henryka Wieniawskiego - Kujawiak a-moll

Fryderyka Chopina - Fantazja A-dur op. 13 Vivace: Kujawiak

OBEREK - to najszybszy polski taniec narodowy. Ma wesołą melodię i jest utrzymany w metrum 3/8. Na wsiach bywał też nazywany jako "obyrtany", "obertas".

OBEREK W TWÓRCZOŚCI KOMPOZYTORÓW:

Karol Szymanowski - Oberek 

 

Grażyna Bacewicz - Oberek

Henryk Wieniawski - Oberek G-dur op. 19 nr 1

 ETNOGRAFIA - to nauka zajmująca się badaniem ludowej twórczości muzycznej, czyli folkloru  różnych epok i kultur.  Kulturę ludową można poznać w skansenie, czyli w muzeum na wolnym powietrzu. Wybitnym polskim etnografem był OSKAR KOLBERG (1814 - 1890).

ZADANIE: Uzupełnij kartę pracy, którą znajdziesz tutaj:

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdyIlCACNRHek8MHH6222IHcqCefbuKgRoQxPqDQcUr77xwww/viewform?usp=sf_link

KLASA 5 NA LUDOWĄ NUTĘ - NARODOWE TAŃCE POLSKIE: KRAKOWIAK

KRAKOWIAK

Jeden z pięciu polskich tańców narodowych. Jako jedyny utrzymany w parzystym metrum 2/4, w szybkim i żywym tempie. Tańczony w parach. Posiada charakterystyczny synkopowany rytm.
Synkopa - w muzyce to przesunięcie akcentu z mocnej na słabą część taktu.

Krakowiak w twórczości:

Fryderyka Chopina - Rondo ala Krakowiak F-dur op. 14,

Ignacego Jana Paderewskiego - Krakowiak fantastyczny H-dur op. 6 nr 14

ZAŚPIEWAJMY:

HEJ, NA KRAKOWSKIM RYNKU

KLASA 7 POLONEZ

POLONEZ - polski taniec narodowy, obok krakowiaka, kujawiaka, oberka, mazura.
Nazwa polonez zapożyczona została z języka francuskiego – polonaise. Taniec utrzymywany jest w metrum trójdzielnym, tempie umiarkowanym i rytmice ósemkowej z dwoma szesnastkami na „i” pierwszej miary; korowód par, poruszających się krokiem dostojnego chodu po liniach krętych i prostych dobieranych przez prowadzącego. Od początku XIX wieku uznawany jest powszechnie za najstarszy taniec narodowy.


Zaśpiewajmy:

PAMIĘĆ W NAS

1.Korowodem cni sarmaci,
wznieśmy dumnie swoje głowy,
bośmy nie są jacy tacy,
jeno dzielny ród piastowy.

Ref.:Pamięć w nas wiecznie trwa,
poloneza dziejów gra.
Pamięć w nas mocny dąb ,
gniazdo orła to nasz dom.

2.Wojen i niewoli wieki,
polskie dzieje niczym blizna,
ale zawsze na sztandarze :
Bóg i Honor, i Ojczyzna.

Ref.: Pamięć w nas wiecznie trwa...

3.Dzisiaj szable od parady,
poloneza w sercach nuta,
białe skrzydła nad głowami
i Polonia Restituta.

Ref.: Pamięć w nas wiecznie trwa...


Posłuchajmy:

Słynne polonezy:

Na koniec ... krok podstawowy poloneza

ZADANIE:
Proszę o wypełnienie karty pracy:

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScqIa3pZC9QoenN2U8HRD-3ggFAsfIVbNx8AY1LPaehwJuCoA/viewform?usp=sf_link

KARTKA Z KALENDARZA - FRYDERYK CHOPIN

Wybitny polski pianista, kompozytor. Urodzony 22 lutego lub 1 marca 1810 r. w Żelazowej Woli. Zmarł 17 października 1849 r. w Paryżu.

https://www.youtube.com/watch?v=938FVnYfHa8

    Jest uważany za jednego z najwybitniejszych kompozytorów epoki romantyzmu  a także za jednego z najważniejszych polskich kompozytorów w historii. Był jednym z najsłynniejszych pianistów swoich czasów, często nazywany poetą fortepianu. Elementem charakterystycznym dla utworów Chopina jest pogłębiona ekspresja oraz czerpanie z wzorców stylistycznych polskiego folkloru.